Ons haar is opgebouwd uit het eiwit keratine. Deze stof geeft het haar zijn typische eigenschappen: ons haar is elastisch en kan water opnemen. De keratinebouwstenen zijn met elkaar verbonden door chemische bindingen, die waterstofbruggen en zwavelbruggen worden genoemd.
Als ons haar nat wordt, wordt het tijdelijk steiler en langer. Dat komt doordat de waterstofbruggen tijdelijk worden verbroken. Zodra ons haar opdroogt, neemt het weer zijn oorspronkelijke vorm aan. Als we het natte haar op krullers zetten, droogt het op in een andere vorm, namelijk met krullen. Deze krullen zijn niet blijvend; zodra het haar vochtig wordt, verdwijnen ze weer.
Om het haar blijvend te vervormen (te permanenten of juist te ontkrullen) moeten de zwavelbruggen worden verbroken. Daar zijn speciale stoffen voor nodig. De stoffen die voor permanenten worden gebruikt, verbreken de zwavelbruggen en herstellen deze weer op een andere plaats, zodra het haar de gewenste vorm heeft.
De zwavelbruggen (disulfidebruggen) verbinden twee cysteïnemoleculen tot één cystinemolecuul. Het verbreken van disulfidebruggen is een reductiereactie, het opbouwen een oxidatieve reactie. Voor het verbreken wordt meestal thioglycolaat gebruikt, voor het opbouwen waterstofperoxide.
Het vochtige haar wordt op rollers gezet en doordrenkt met een reductiemiddel.
Bij de reductiestap wordt 20 tot 30% van de disulfidebruggen verbroken.
Het haar zwelt op, wordt twee keer zo dik en krimpt vervolgens met ongeveer 2%.
De geopende bruggen verschuiven en vinden nieuwe “partners”.
Het reductiemiddel wordt daarna uitgespoeld met water.
Vervolgens wordt het haar doordrenkt met een oxidatiemiddel. Hierdoor wordt ongeveer 90% van de geopende bruggen weer gesloten, met nieuwe partners.
Daarna wordt een nabehandelingsvloeistof op het haar aangebracht. Dit is een zure stof die de chemicaliën neutraliseert, de waterstofbruggen herstelt en als keratineverharder optreedt.
Gepermanent haar staat inwendig onder spanning en zal na verloop van tijd zijn oorspronkelijke vorm weer aan willen nemen. Het permanent wordt dan geleidelijk losser.
Gepermanent haar neemt ook meer vocht op; vochtige lucht en vaak wassen versnellen het “uitzakken” van het permanent.
Er bestaan ook producten om kroezend haar te ontkrullen. Deze worden relaxers genoemd. Ze werken in principe op dezelfde manier als producten om juist krullen te maken.
Ook hierbij worden de zwavelbruggen verbroken: het haar wordt in de gewenste vorm gestrekt, waarna de zwavelbruggen opnieuw worden opgebouwd.
Hoe werken permanentproducten?
Om het haar te permanenten wordt het haar op rollers gewikkeld. Daarna zijn twee stappen nodig. De eerste heet de reductiestap. Deze is nodig om de zwavelbruggen, die het haar zijn eigen vorm geven, te verbreken. De tweede heet de oxidatieve stap. Deze is nodig om op een nieuwe plek de zwavelbruggen weer te laten ontstaan, zodat het haar in de nieuwe vorm blijft zitten.
1. Reductiestap
Permanentmiddelen voor de reductiestap bevatten stoffen die zorgen dat de permanentstoffen goed in de haar kunnen doordringen. De stoffen in permanentproducten hebben in het algemeen geen aangename geur, daarom worden geurstoffen toegevoegd. De producten bevatten oppervlakte-actieve stoffen om het haar gelijkmatig te kunnen bevochtigen en stoffen die de kambaarheid van het haar verbeteren. Tot slot bevatten ze troebleermiddelen en kleurstoffen om het product er mooi uit te laten zien.
Om de permanentmiddelen in de haarschacht door te laten dringen wordt ureum of glycolether gebruikt. De emulgatoren die zorgen dat de geurstoffen in water oplossen zijn meestal vetalcoholen. Vertroebelingsmiddelen zijn waterige polymeerdispersies van bijvoorbeeld polyacrylaten en vinylacetaat-ethyleen-copolymeer.
2. Oxidatiestap
De stoffen die de zwavelbruggen herstellen zodat het haar een nieuwe vorm krijgt, worden oxidatieve stoffen of fixeermiddelen genoemd. Permanentmiddelen voor de oxidatiestap bevatten oxidatoren, stabilisatoren en stoffen om de zuurgraad te regelen. Verder bevatten ze geurstoffen, emulgatoren, kleurstoffen en stoffen die de kambaarheid van het haar verbeteren.
Als oxidator wordt meestal waterstofperoxide gebruikt in concentraties van 1 tot 4%. Dit trekt snel in het haar en geeft een snelle reactie. Een nadeel is dat waterstofperoxide een instabiele stof is en er dus stabilisatoren nodig zijn die de pH tussen 2 en 4 houden. Als stabilisatoren worden fosforzuur, EDTA en Acetanilide gebruikt.
Ook kalium- en natriumbromaat kunnen als oxidator gebruikt worden, in concentraties van 6 tot 12%. Een nadeel is dat de stoffen langzaam in het haar trekken en een langzame reactie geven. Een voordeel is dat de stoffen stabiel zijn en het haar niet bleken.
3. Hulpstoffen
Als hulpstoffen in permanentproducten worden kleurstoffen gebruikt om de middelen met verschillende sterkten uit elkaar te kunnen houden. Anders zou per ongeluk een verkeerd middel kunnen worden gebruikt en het haar beschadigd kunnen raken. Verder worden er geurstoffen, vertroebelingsmiddelen, emulgatoren en verzorgende stoffen toegevoegd. Ook bevatten de producten stoffen die zorgen dat het product beter over het haar kan worden verdeeld.
Soorten permanentproducten
Alkalische producten kunnen alleen gebruikt worden bij sterk en gezond haar. Middelmatig alkalische producten worden het meest gebruikt. Zure en neutrale producten permanenten minder sterk en kunnen worden gebruikt bij beschadigd haar. Er zijn ook sulfiethoudende producten, deze ruiken neutraal. Ze zijn echter alleen geschikt voor sterk en gezond haar.
Alkalische producten
Alkalische producten hebben een ph van 9 tot 10. Ze bevatten 9% thioglycolzuur en veel Ammoniak. Middelmatig alkalische producten hebben een ph van 7,5 tot 9. De werking van deze producten is goed in de hand te houden door de kapper, omdat er een buffersysteem met Ammoniumwaterstofcarbonaat wordt gebruikt.
Zure permanenten
Zure permanenten hebben een lagere pH (rond 6-7) en bevatten glycerylmonothioglycolaat als actieve stof. Ze zijn zachter voor het haar en geschikt voor fijn, beschadigd of chemisch behandeld haar. Hoewel ze minder sterke krullen geven, zijn ze ideaal voor een natuurlijke, zachte uitstraling.
Neutrale permanenten
Met een pH rond 7 zijn neutrale permanenten ontworpen voor mildheid en veelzijdigheid. Ze werken door oxidatie zonder het haar te veel te belasten. Ze zijn geschikt voor bijna alle haartypes, maar vooral voor normaal of licht beschadigd haar.
Twee-fasen permanenten
Twee-fasen producten worden dan ook gebruikt om de haarpunten minder te belasten en het haar vlakbij de hoofdhuid goed te krullen. Fase 1 is een vloeistof die weinig reductiemiddel bevat en die voor het rollers indraaien op de haarpunten wordt aangebracht. Fase 2 is een gel die veel reductiemiddel bevat en die na het zetten van de rollers alleen op het haar vlak bij de hoofdhuid wordt gebracht.
