Mondverzorging

Orale gezondheid

Orale gezondheid is een belangrijke maatstaf voor algemene gezondheid, welzijn en levenskwaliteit. De WHO beschrijft dit als een staat van het vrij zijn van mond- en gezichtspijn, orale ziekten en orale aandoeningen die een persoon belemmeren te bijten, kauwen, glimlachen, spreken en het psychosociaal welzijn bespreken. 

De orale gezondheid is sinds de vorige eeuw sterk toegenomen, zo behoudt men de tanden over het algemeen het hele leven en vinden tandvleesontstekingen veel minder plaats. Ook wordt sinds de jaren 70 een sterke afname in de prevalentie van gaatjes bij kinderen waargenomen. Deze sterke toename in orale gezondheid is het directe effect van de verbeterde orale hygiëne, regelmatig gebruik van fluoride én een beter dieet (Löe, 2000).

Mondverzorging: de essentials

Vereist in de persoonlijke orale hygiëne is het dagelijks verwijderen van de bacteriële film (plaque) van de tanden, beter bekend als tandenpoetsen. Hierbij is het ook essentieel om dagelijks de ruimten tussen de tanden schoon te maken, door te flossen of door het gebruik van speciale borstels. Uit de verschillende, wetenschappelijke onderzoeken naar tandhygiëne blijkt dat:

1) Tandenpoetsen met fluoride effectief is in de reducering van gaatjes;

2) Tandenpoetsen effectief is in de reductie van tandvleesontstekingen;

3) De kwaliteit van het poetsen belangrijker is dan de frequentie.

In Nederland en vele andere landen wordt aangeraden 2 maal per dag de tanden te poetsen met een fluoride-houdende tandpasta welke hoort bij de leeftijdscategorie. Als toevoeging hieraan kan het spoelen met speciale mondspoelingen helpen plaquegroei te verminderen. Meer informatie over waarom fluoride toegevoegd wordt aan tandpasta en wat het hier doet, leest u in deze FAQ en deze notitie over fluoride.

Goed tandenpoetsen is belangrijk!

Het klinkt afgezaagd, maar voor de preventie van (tand)ziekten zijn mondhygiëne, het verwijderen van tandplak en regelmatig je gebit verzorgen van groot belang. De NCV komt met een nieuwe animatiefilm om het belang van tandenpoetsen te benadrukken én er komen vele tips aan bod.

 

Tandplak en tandsteen

Tandenpoetsen is de basis van een goede mondverzorging en houdt tanden, kiezen en tandvlees gezond. Tandplak (ook tandplaque) is een dun, vaak onzichtbaar, kleverig laagje dat zich gedurende de dag op het gebit afzet. Tandplak bestaat hoofdzakelijk uit opgeloste voedingsstoffen, slijm en bacteriën (onder andere melkzuurbacteriën), die de suikers in de mond afbreken tot zuur. Die zuren veroorzaken gaatjes in het gebit. Tandplak veroorzaakt bovendien ontstoken tandvlees. Als de plak niet goed wordt verwijderd, zorgen de bacteriën in de plak ervoor dat je tandvlees ontstoken raakt. Ontstoken tandvlees kan weer leiden tot teruggetrokken tandvlees.

Tandplak heeft ongeveer dezelfde kleur als de tanden en is daarom moeilijk te zien. Tandplak zit overal, ook tussen de tanden en kiezen. Tandplak is zacht en eenvoudig te verwijderen met een tandenborstel. Als tandplak niet dagelijks verwijderd wordt, dan kan ze verkalken. Verharde tandplak wordt tandsteen genoemd. Tandsteen maakt het oppervlak ruwer waarop makkelijker tandplak blijft zitten. Hierdoor raakt het tandvlees steeds meer ontstoken. 

Ontstoken tandvlees (gingivitis) kan men herkennen aan roodheid en dat het snel gaat bloeden. De ontsteking kan zich uitbreiden en het daaronder gelegen kaakbot aantasten. Een goede mondhygiëne, 1x per dag reinigen tussen de tanden en kiezen en 2x per dag poetsen, kan een ontsteking voorkomen. Tandsteen kan alleen verwijderd worden door een mondhygiënist of tandarts.

Hoe moet je je tanden poetsen?

De tanden moeten minstens twee keer per dag worden gepoetst. Bij voorkeur ’s ochtends en ’s avonds. Voor het slapen is het goed de reiniging zeer grondig uit te voeren. Zonder twijfel is de tandenborstel het belangrijkste hulpmiddel voor dagelijkse mondhygiëne. Het reinigt de oppervlakten van de tanden. Tegenwoordig zijn er (elektrische) tandenborstels in verschillende uitvoeringen, en voor verschillende toepassingen. Houd een vaste volgorde aan. Poets de bovenkant, buitenkant en binnenkant van je tanden in een cirkelvormige beweging als je een handmatige tandenborstel gebruikt. Gebruik een tandpasta die past bij jouw behoeften. Voor kinderen zijn er speciale producten op de markt.

Het is ook aan te raden daarna mondwater en regelmatig flossdraad, tandenstokers of raggers te gebruiken!

Zie voor meer informatie ook het Ivoren Kruis en raadpleeg voor advies eventueel ook je eigen tandarts.