Onze nagels hebben verschillende belangrijke functies: ze beschermen onze vingers, verbeteren ons tastgevoel en helpen ons bij het oppakken van kleine voorwerpen. Net als haar bevatten nagels een grote hoeveelheid keratine-eiwitten. Deze eiwitten zijn verantwoordelijk voor veel van de unieke eigenschappen van nagels, zoals hun opmerkelijke sterkte.
Nagelmatrix
De nagelmatrix bevindt zich onder de huid, dicht bij het gewricht van de vinger. In de matrix delen cellen zich om nieuwe nagelcellen (onychocyten) te produceren. Deze cellen worden platter, sterven af en verharden om zo de nagelplaat te vormen. Een deel van de matrix is soms zichtbaar als de witte halvemaanvormige structuur aan de basis van de nagel, ook wel de lunula genoemd.
Nagelplaat
De nagelplaat groeit met een snelheid van ongeveer 3 tot 4 millimeter per maand. Terwijl deze groeit, schuift de nagelplaat over het nagelbed en scheidt zich bij de vingertop om de vrije rand te vormen, die wit lijkt. De platte, tegelachtige cellen in de nagel bevatten sterke keratine-eiwitten. Net als bij haar zorgen talloze bindingen tussen naburige eiwitstrengen ervoor dat nagels harder worden.
De nagelplaat bestaat uit drie lagen:
- De bovenste laag (dorsale laag) is hard en bevat veel dwarsverbonden eiwitten.
- De middelste laag (intermediaire laag) is dikker en bevat sterke keratinevezels die over de breedte van de nagel liggen. Hierdoor breken nagels meestal zijwaarts in plaats van in de lengte – het kost namelijk twee keer zoveel energie om een nagel in de lengte door te snijden.
- De onderste laag (ventrale laag) is verbonden met het nagelbed.
Nagelbed en huid
Het nagelbed bestaat, net als onze huid, uit een epidermale en dermale laag. Langs het groeipad van de nagel lopen richels die overeenkomen met de ribbels aan de onderkant van de nagelplaat. De bloedvaten in de dermis geven de nagel zijn roze kleur die door de plaat heen zichtbaar is. Hoewel de nagelplaat behoorlijk doorlaatbaar is voor water, geldt dit niet voor veel andere stoffen – water uit het nagelbed verdampt via de nagel.
Nagelplooien beschermen de randen van de nagelplaat tegen infecties door deze langs drie zijden af te sluiten. De proximale nagelplooi ligt over de matrix en wordt vaak ten onrechte aangeduid als de cuticula (nagelriem). De echte cuticula is echter een dun laagje dode cellen dat over het oppervlak van de groeiende nagel meebeweegt. De onychodermale band bevindt zich onderaan het vrije uiteinde van de nagel en sluit deze laatste zijde af.
Waarom breken nagels en hoe voorkom je dit?
Nagels worden dagelijks blootgesteld aan allerlei krachten. Om niet te breken, moeten ze sterk zijn maar ook flexibel blijven. Net als bij haar veranderen eigenschappen van nagels sterk afhankelijk van hun vochtgehalte. Water speelt hierbij een cruciale rol:
- Te veel water: Dit breekt waterstofbruggen tussen eiwitten, waardoor je nagels zwak en te flexibel worden.
- Te weinig water: Dit maakt je nagels broos en stijf, waardoor ze eerder scheuren dan buigen.
Een ideaal vochtgehalte voor gezonde nagels is ongeveer 18%. Daarnaast speelt ook de vorm van je nagels een rol in hun sterkte. Gebogen nagels (zowel in breedte als lengte) verdelen krachten gelijkmatiger, terwijl plattere nagels sneller buigen of breken.
Tips om je nagels gehydrateerd te houden:
- Gebruik moisturizers
Hydrateer je nagels en omliggende huid met een goede moisturizer die zowel water als oliën toevoegt. Dikkere balsems blijven langer zitten en werken beter tegen uitdroging. - Nagelolie
Nagels bevatten van nature een kleine hoeveelheid olie die zorgt voor flexibiliteit. Je kunt dit aanvullen met speciale nageloliën om je nagels gezond en soepel te houden. - Vermijd overmatig contact met water
Langdurig contact met water kan je nagels verzwakken. Draag bijvoorbeeld handschoenen tijdens huishoudelijke taken zoals afwassen.
Nagelversterkers
Nagelversterkers vormen een dunne, onzichtbare laag over de nagels en helpen bij zachte of buigzame nagels. Ze bevatten ingrediënten die de keratine-eiwitten in je nagels versterken via crosslinking (kruisverbindingen). Dit proces zorgt voor extra bindingen tussen de eiwitten, vergelijkbaar met een keratinebehandeling voor je haar. Hierdoor worden je nagels sterker en stijver, waardoor ze minder snel breken of splijten.
Je kunt een nagelversterker gebruiken als losse behandeling of als basislaag onder je nagellak.
